Czym jest socjotechnika?
Socjotechnika, czyli inżynieria społeczna, to termin z pogranicza socjologii, politologii i marketingu, który można wytłumaczyć jako wszelkie techniki manipulowania społeczeństwem. Tego typu działania mogą dotyczyć zarówno całych grup, jak i konkretnych jednostek. Kluczowe znaczenie mają różnego rodzaju techniki komunikacji połączone z oddziaływaniem na emocje ofiary – przede wszystkim lęk czy zaufanie. W kontekście cyberbezpieczeństwa, socjotechnika jest pojęciem opisującym ataki oparte właśnie na takich założeniach. Wyróżniamy liczne rodzaje ataków socjotechnicznych, które są przeprowadzane za pośrednictwem różnych kanałów i mają prowadzić do osiągnięcia konkretnych celów.
Czytaj również: Jak połączyć kilka lokalizacji firmy w bezpieczną sieć?
Rodzaje ataków socjotechnicznych
Jakie typy ataków opartych na socjotechnice mogą zostać wymierzone w firmę? Rodzajów jest naprawdę wiele – co więcej, hakerzy nieustannie wymyślają nowe metody, gdy tylko wcześniejsze tracą na efektywności. Atak hakerski tego typu może przyjmować między innymi następujące formy:
Phishing – bardzo prosty w swoich założeniach atak socjotechniczny, który przy odpowiednim wykonaniu może mieć ogromny efekt. Polega na przesyłaniu wiadomości, najczęściej mailowych, podszywających się pod zaufane firmy lub instytucje (np. banki) w celu pozyskania cennych danych, wyłudzenia pieniędzy lub przejęcia kontroli nad urządzeniem odbiorcy z użyciem ransomware.
Vishing – połączenie słów „voice” i „phishing”; tego typu atak socjotechniczny w cyberprzestrzeni jest przeprowadzany kanałami głosowymi. Pozostałe elementy oraz cele takiego ataku są podobne jak w przypadku phishingu.
Smishing – SMS phishing, czyli kolejny wariant podobnego działania, tym razem skupiony na wiadomościach tekstowych.
Pretexting – w tym przypadku mowa nie o samodzielnym ataku, ale o komponencie innych działań hakerów, w tym phishingu czy vishingu. Pretexting polega na opracowaniu odpowiedniego, wiarygodnego pretekstu do pozyskania danych od ofiary – przykładem może być potwierdzenie tożsamości w celu „odzyskania” dostępu do konkretnego serwisu. Często jest to krok, od którego zaczyna się atak socjotechniczny.
Po czym rozpoznać atak socjotechniczny?
Dbanie o cyberbezpieczeństwo rozpoczyna się i kończy na konkretnych użytkownikach sieci, usługi lub infrastruktury. Dlatego warto zadbać o skuteczne rozpoznawanie potencjalnych zagrożeń – dotyczy to w szczególności działań z zakresu socjotechniki. Tego typu ataki hakerskie są ciężkie do wykrycia i zablokowania przez programy antywirusowe; to sprawia, że niezbędna jest czujność i dokładna weryfikacja wszelkich otrzymywanych wiadomości.
Jak zazwyczaj wygląda atak socjotechniczny? Poszczególnych rodzajów jest bardzo dużo – wspomniane wyżej phishing i vishing to dopiero początek prawdziwej góry lodowej. Często jednak możemy dostrzec kilka bardzo podobnych komponentów:
wywieranie presji na odbiorcy, zwykle przez używanie języka, który sugeruje potrzebę natychmiastowego działania,
żądania potwierdzenia swojej tożsamości, czy aktualizacji hasła często ukryte pod pozornie nieszkodliwymi linkami,
formułowanie wiadomości jako odpowiedź na pytanie, którego nigdy nie zadawaliśmy,
otrzymanie wiadomości podszywającej się pod konkretny podmiot w momencie, gdy nie spodziewaliśmy się takiej komunikacji.
Praktyczne przykłady użycia socjotechniki
Wielu z nas z pewnością już niejednokrotnie spotkało się z atakami zaliczanymi jako phishing czy vishing lub z innymi formami inżynierii społecznej. Często tego typu działania polegają na przesłaniu do potencjalnych ofiar wiadomości, które informują, że w razie braku potwierdzenia tożsamości, transakcji czy zakupu grozi nam utrata dostępu do pewnego serwisu czy brak możliwości otrzymania produktów. W roli pozornie zaufanych podmiotów pojawiają się przeważnie banki, a także znane portale e-commerce czy firmy oferujące usługi kurierskie. Możemy również otrzymać informację o wirusie rzekomo znajdującym się na naszym komputerze – to metoda stosowana szczególnie w przypadku vishingu.
W większości przypadków powinniśmy od razu zauważyć, że coś jest nie tak, jednak ataki socjotechniczne są coraz bardziej zaawansowane, a odwoływanie się do emocji sprawia, że bardzo łatwo jest paść ofiarą takich działań. Należy zatem pamiętać, by przede wszystkim zachować rozsądek i dokładnie przeanalizować sytuację – przydatne będą również dedykowane rozwiązania z zakresu cyberbezpieczeństwa dla firm.
Obrona przed atakami socjotechnicznymi - jak chronić biznes i pracowników?
W pierwszej kolejności warto przedstawić pracownikom kilka kluczowych zasad, które pomogą rozpoznać ataki socjotechniczne i uniknąć przekazania wartościowych informacji hakerom. Oto reguły, o których należy pamiętać:
1. W przypadku otrzymania telefonu lub wiadomości na przykład od banku, gdy nie spodziewaliśmy się takiej komunikacji, warto zweryfikować tożsamość rozmówcy, dzwoniąc bezpośrednio do danej firmy lub instytucji.
2. Dane do logowania powinny być znane tylko osobie, która jest właścicielem konta.
3. Przy niesprawdzonych mailach i SMS-ach należy unikać klikania w linkizawarte w treści wiadomości.
Liczy się również odpowiednia infrastruktura sieciowa w ramach firmy. Rozwiązania takie jak VPLS czy IPVPN, czyli odseparowane od publicznego Internetu sieci VPN, pozwolą na dokładne filtrowanie ruchu, by uniknąć niechcianych wiadomości czy zablokować dostęp do stron spreparowanych przez hakerów. Transmisja danych VPLS jest dostępna w ofercie naszej firmy. Zapewniamy również takie opcje jak dedykowane łącze transmisji danych (ŁTD), dzięki któremu transmisja danych dla firm odbywa się z pełną wydajnością i bez ryzyka przechwycenia ruchu przez hakerów.
Transmisja danych na łączu światłowodowym to usługa, która zapewnia maksymalną prędkość transferu przy dostępie do najlepszych zabezpieczeń. Zalety transmisji danych są ogromne, jednak należy zadbać przy tym o bezpieczeństwo – w zależności od potrzeb można postawić na oferowane przez nas ŁTD dla firm czy biznesowy VPN. Z takimi rozwiązaniami zarówno pracownicy, jak i zasoby firmy znajdą się pod pełną ochroną. Nie bez znaczenia pozostaje jednak ciągłe szkolenie kadry i informowanie o zagrożeniach takich jak ataki socjotechniczne.