Co to jest DNS?
Skrót „DNS” rozwija się jako Domain Name System, czyli system nazw domenowych. To jeden z protokołów o kluczowym znaczeniu dla Internetu – jego działanie można porównać do internetowej książki telefonicznej. Dzięki systemowi DNS zrozumiałe dla użytkowników nazwy stron są tłumaczone na adresy IP, które służą do identyfikacji konkretnego serwera, na którym znajduje się dana witryna. Dla przykładu: gdy wpisujemy w przeglądarkę „Google.com”, zapytanie przechodzi przez kolejne serwery DNS, aż dotrze do urządzenia, na którym można znaleźć informacje o docelowym IP – w tym przypadku będzie to 142.251.211.238.
Czytaj również: Jak zabezpieczyć dane osobowe w sieci? Praktyczne wskazówki
Co to jest serwer DNS?
Bez względu na to, z jakiego rodzaju połączenia z siecią korzystamy – czy jest to światłowód dla firm, czy też Internet bezprzewodowy dla firm – po wpisaniu adresu w przeglądarce zapytanie trafia najpierw na serwer DNS. Co to jest? To urządzenie, które przechowuje bazę adresów konkretnych stron lub dalszych serwerów DNS. Warto podkreślić, że dzielą się one na dwa rodzaje:
- serwery autorytatywne – są na nich zapisane informacje o konfiguracji domen, a ich zadaniem jest jedynie odpowiadanie na zapytania innych serwerów DNS;
- serwery rekurencyjne – zawierają adresy IP poszczególnych witryn i służą do wskazania właściwego IP po wpisaniu adresu strony.
Co istotne, dostawca Internetu, taki jak INEA, który oferuje Internet bez limitu dla firm na łączach światłowodowych oraz Internet mobilny dla firm – może też mieć własny serwer DNS. Obowiązkiem każdego dostawcy Internetu czy serwera DNS jest zbieranie danych (kto pyta o adres strony, o jaki adres strony pyta użytkownik, jaka jest odpowiedź i dokładny czas zapytania) i archiwizowania ich przez okres 12 miesięcy, a także udostępnianie ich „uprawnionym podmiotom”.
Jak działa serwer DNS?
Niezależnie od tego, czy stawiamy na Internet dla firm bez limitu, czy mobilny Internet biznesowy, warto dowiedzieć się, jak działa serwer DNS. Jego funkcjonowanie można najlepiej opisać na przykładzie typowego zastosowania, czyli tłumaczenia nazwy domeny na adres IP.
W momencie wpisania adresu strony w oknie przeglądarki zapytanie jest kierowane do lokalnego serwera DNS obsługiwanego przez dostawcę Internetu. Ten z kolei przekazuje je dalej – przeważnie od razu do jednego z głównych serwerów DNS (na całym świecie jest ich 13). Odpowiedź zwracana przez tzw. root server zawiera informacje na temat adresu IP odpowiedniego serwera DNS zawierającego dane o domenach najwyższego poziomu – „com”, „org”, „pl”, „net” i podobnych. Następnie zapytania są kierowane do kolejnych serwerów DNS, aż do momentu otrzymania IP strony identyfikowanej przez adres wprowadzony na samym początku. Cały ten proces powinien zająć nie więcej niż 100 milisekund – z wyjątkiem nieoczekiwanych sytuacji będzie on zatem praktycznie niezauważalny dla użytkownika.
DNS w różnych krajach
Działanie systemu domen opiera się na ściśle określonej hierarchii – informacje o poszczególnych domenach są odczytywane „od końca”, a każda część adresu jest obsługiwana przez inny serwer. Całość zaczyna się od domeny najwyższego poziomu, czyli TLD: jest to końcówka strony, która może mieć na przykład postać „com”, „org” czy „pl”. Następnie zapytania są kierowane do serwerów przechowujących dane o domenach drugiego poziomu. W tym przypadku serwer DNS może już zawierać docelowy adres strony lub przekazać żądanie do kolejnego punktu tego systemu – ma to miejsce na przykład przy domenach „edu.pl”.
W poszczególnych krajach serwery DNS mogą być utrzymywane przez różne organizacje. Przeważnie każda państwowa domena najwyższego poziomu (na przykład „de” dla Niemiec, „it” dla Włoch czy „fr” dla Francji) ma własny serwer ze wszystkimi niezbędnymi informacjami w formie zgodnej z resztą systemu. W Polsce za utrzymanie serwera odpowiada Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK), która utrzymuje obecnie dane o ok. 2,5 mln zarejestrowanych domen.
Szybkość serwera DNS
Aby rozwiązania takie jak nielimitowany Internet dla firm, Internet biznesowy czy mobilny Internet dla firm mogły działać z pełną sprawnością, niezbędne jest odpowiednie działanie każdego systemu, który obsługuje połączenie z witrynami. Dotyczy to także serwerów DNS odpowiadających za odczyt nazwy domeny. Choć przeważnie proces ten zajmuje ułamek sekundy, czasami możemy spotkać się z wydłużeniem jego czasu trwania. Ma to miejsce na przykład przy niepoprawnej konfiguracji sieci – jeśli nasz komputer musi łączyć się z bardzo odległym serwerem, już na samym początku przesłanie danych będzie trwać nieco dłużej. Wolniejsze działanie możemy zaobserwować także w przypadku skomplikowanych domen – przy każdej z nich potrzebne będzie przesłanie zapytania do kolejnego serwera DNS.
Najczęściej jednak protokół działa z bardzo zadowalającą szybkością, przez co jego wykonanie jest dla większości użytkowników praktycznie niezauważalne – odczyt adresu IP strony odbywa się niemal natychmiastowo. W razie problemów na tym polu warto dokładnie zweryfikować ustawienia połączenia sieciowego lub skontaktować się z dostawcą Internetu, by określić, jakie wartości adresu serwera DNS będą właściwe. Zachowanie odpowiednich ustawień pozwoli na pełne wykorzystanie potencjału łącza bez zbędnych opóźnień.
